İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) Hidiv Kasrı için başlattığı hukuk mücadelesinde karar çıktı
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) Hidiv Kasrı için başlattığı hukuk mücadelesinde karar çıktı. Hidiv Kasrı hakkında vakıflar adına tescil hükmü veren ilk derece mahkemesi kararı için İBB istinaf başvurusunda bulundu. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi, ilk derece mahkemesinin kararını bozarak İBB’nin istinaf başvurusunu kabul etti. İstinaf kararı ile birlikte Hidiv Kasrı İBB mülkiyetinde kalmış oldu.
İstanbul Vakıflar 2. Bölge Müdürlüğü 5 Mayıs 2014 tarihinde Hidiv Kasrı’nın bulunduğu alanın tapu kaydının iptali ile 5737 sayılı Vakıflar Kanunu’nun 30. Maddesi gereği kurumları adına tescili için İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı (İBB) aleyhine tapu iptali ve tescil davası açtı. Beykoz 2. Asliye Hukuk Mahkemesi, 18 Mart 2021 tarihinde davanın kabulüne karar vererek, Hidiv Kasrı’nın vakıflar adına tesciline hükmetti.
“HUKUK MÜCADELESİ BAŞLADI”
İBB, Hidiv Kasrı hakkında verilen kararı hukuk müşavirliği eliyle istinafa taşıdı. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi, davayı görüşerek karara bağladı. Kararda 5737 Sayılı Yasanın 30. Maddesine atıf yapılarak sadece ‘Vakıf Yoluyla meydana gelen vakıf kültür varlıklarının’ vakfına devrolunacağı hususunun açıklığa kavuşturulması ve varılacak sonuç çerçevesinde karar verilmesi gerektiği hatırlatıldı. Bu hususların ilk derece mahkemesince göz ardı edildiği belirtildi.
“HİDİV KASRI KARARI”
Kararla birlikte ilk derece mahkeme kararı İBB lehine kesin olarak bozuldu. İstinaf kararı ile birlikte Hidiv Kasrı İBB mülkiyetinde kalmış oldu.
Hidiv Kasrı
Hıdiv Kasrı, İstanbul’un Beykoz ilçesinde Çubuklu sırtlarında bir yapıdır. 1907 yılında Mısır’ın son hidivi Abbas Hilmi Paşa tarafından İtalyan mimar Delfo Seminati’ye yaptırılmıştır. Dönemin mimari modasına uygun olarak art nouveau tarzındadır.
Hıdivlik makamı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Mısır valilerine verdiği unvandır. Osmanlı’nın Mısır valilerinden olan genç yaştaki “Hıdiv Abbas Hilmi Paşa”nın, 19. yüzyılın sonlarında, Mısır’daki İngiliz nüfuzunu kırabilmek ve Osmanlı Devleti’nden destek sağlayabilmek için uzun süreli İstanbul’da kalması gerekti. Bunun üzerine, 1903 yılında günümüzde kasrın bulunduğu yerde bulunan iki ahşap yalı satın aldı. Abbas Hilmi Paşa bir süre sonra yalılarının arkasındaki ağaçlık yamaçları ve üst düzlüğü kapsayan 270 dönümlük bahçeyi de aldı. Ahşap yalıları yıktıran Abbas Hilmi Paşa, 1907 yılında, 1000 m² alan üzerine, İtalyan Mimar Delfo Seminati’ye, o devrin mimari modasına uygun olarak Art Nouveau tarzında görkemli bir kasır ve üzerine İstanbul Boğazı’nı gören kule inşa ettirdi.
Mısır’ı işgal eden İngilizler, ülkeye krallık sistemini getirerek, Abbas Hilmi Paşa’nın Hidivlik unvanını elinden aldı. Abbas Hilmi Paşa, tahttan düşürülmesi üzerine İsviçre’ye yerleşerek (ya da sürgüne gönderilerek) burada yaşamını sürdürdü. Paşa’nın ailesi ise Hidiv Kasrı’nda 1937 yılına kadar kaldı. Aynı yıl, İstanbul Belediyesine Hidiv Kasrı’nın satışı gerçekleştirildi.
