“Köy Enstitüleri Fikir ve Kültür Günleri”, 19-21 Nisan 2024 Tarihlerinde, Dördüncü Kez Ayvalık Belediyesi’nin Ev Sahipliğinde Düzenlenecek
Atölye Kültür Sanat organizasyonuyla, Ayvalık Belediyesi’nin ev sahipliğinde bu yıl dördüncüsü düzenlenecek “Köy Enstitüleri Fikir ve Kültür Günleri” kapsamında; üç gün boyunca Ayvalık Belediyesi Vural Sineması Nejat Uygur Sahnesi’nde ve İsmet İnönü Kültür Merkezi’nde bir dizi etkinlik gerçekleştirilecek.
İlk olarak 19 Nisan akşamı usta halk müziği sanatçısı Nida Ateş’in Aşık Veysel’in eserlerinden bir seçki ile İsmet İnönü Kültür Merkezi’nde saat 20.30’da vereceği konserin ardından, 20 Nisan günü saat 16.00’da Ayvalık Belediyesi Vural Sineması Nejat Uygur Sahnesi’nde gazeteci-yazar Çiğdem Toker, iletişimci-yazar Ayşen Şahin ve Yay-Koop Başkanı Elif Akkaya’nın katılacağı bir panel düzenlenecek.
21 Nisan günü saat 16.00’da yine Ayvalık Belediyesi Vural Sineması Nejat Uygur Sahnesi’nde şair ve yazar Ahmet Ümit’in gerçekleştireceği söyleşi ile devam edecek.
Etkinlikler aynı gün akşamı saat 20.30’da aynı salonda “Komünist Osman” adlı belgesel gösterimi ile son bulacak.
Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin, dört yıl önce yaşama geçirdikleri “Fikir Ve Kültür Günleri”ni geleneksel hale getirmekten büyük bir mutluluk duyduklarını söyledi. Başkan Ergin, “19 Nisan günü başlayıp 21 Nisan akşamına kadar devam edecek olan etkinliklerde birbirinden değerli, kamuoyunun yakından tanıdığı önemli düşün insanları Ayvalıklarla buluşacak; bu buluşmaya herkesi bekliyoruz” dedi.
Köy Enstitüsü’nün Kuruluşu
Köy enstitüsü, Türkiye’de ilkokul öğretmeni yetiştirmek üzere 17 Nisan 1940 tarihli ve 3803 sayılı yasa ile açılan okul türü. Tamamen Türkiye’ye özgü olan bu eğitim projesini 28 Aralık 1938 tarihinde milli eğitim bakanı olan Hasan Âli Yücel bizzat yönetti.
Türkiye’de köy enstitüsü fikri ilk kez Amerikalı eğitim filozofu John Dewey tarafından savunuldu. Dewey, özellikle kırsal bölgelerdeki okulların toplum yaşam merkezi haline getirilmesi gerektiğini vurguladı. Türkiye’de okulun yerel koşullara uyarlanması sorunu eğitim felsefesinin özünü oluşturuyordu. Köy Enstitüleri, John Dewey’in iş ve eğitimi birleştirme fikrini yerine getirmek için tasarlanmıştır. Mezunların aynı anda hem okul öğretmenleri hem de toplumun eğitmeni olması bekleniyordu. Öğrenciler aslında kendi okullarını, evlerini, kışlalarını, iş yerlerini vb. inşa ettiler ve birlikte yaparak ve yaşayarak üretim ile eğitimi kaynaştırdılar.
Neredeyse tüm Anadolu’nun okulsuz ve öğretmensiz olduğu gerçeği göz önüne alınarak, dönemin cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün himayesinde, Millî Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel tarafından İsmail Hakkı Tonguç’un çabalarıyla köylerden ilkokul mezunu zeki çocukların bu okullarda yetiştirildikten sonra yeniden köylere giderek öğretmen olarak çalışmaları düşüncesiyle kuruldular. Geleneksel öğretmen okullarında yetişmiş öğretmenler için köylerde öğretmenlik yapmak, istenerek yapılacak bir görevden çok zorunluluk olarak algılanıyordu. Gönüllü ve özverili öğretmenlerin sayısı azdı. Oysa okuma yazma oranı Cumhuriyet ilk kurulduğu yıllarda %5 bile değildi. Bunun yanında nüfusun %80’lik bölümü köylerde yaşıyordu. Köy Enstitüleri’nin kurulması ve yaygınlaşması konusunda pedagoji uzmanı Halil Fikret Kanad’ın önemli çalışmaları vardı. Kanad, zorunluluktan değil özveriyle öğrenci yetiştirecek köye göre öğretmen fikrini savunmuştu.
1940 yılından başlayarak, tarım işlerine elverişli geniş arazisi bulunan köylerde veya onların hemen yakınlarında Köy Ensititüleri açıldı. Türkiye’de seçilen şehirlerden uzak ancak tren yollarına yakın tarıma elverişli 21 bölgede köy ilkokullarına öğretmen yetiştirmek üzere açılmıştı. Öğretmenler köylülere hem örgün eğitim verecek, okuma yazma ve temel bilgileri kazandıracak hem de modern ve ilmi tarım tekniklerini öğretecekti. Öğretmenler gittiği yörelerde bilinmeyen tarım türlerini de köylülere öğretecekti. Kitaba deftere dayalı öğretim yerine iş için, iş içinde eğitim ilkesi tatbik ediliyordu. Her köy enstitüsünün kendisine ait tarlaları, bağları, arı kovanları, besi hayvanları, atölyeleri vardı. Derslerin %50’lik bölümü temel örgün eğitim konularını içeriyordu. Geri kalanı ise uygulamalı eğitimdi.
