Patatesi tarlada kalan çiftçi isyan etti: “Bu halk, biz ekmezsek, dikmezsek ne yiyecek?”
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, patates tarlasında üreticinin sorunlarını dinledi. Gürer, “Yetkililere sesleniyoruz, Niğde’de patates tarlada kaldı. Bir an önce önlem alın, kışlık patatese aynı duruma düşürmeyin, çiftçiye sahip çıkın” çağrısında bulundu. Patatesi tarlada kalan çiftçi ise “Biz buralarda sıcakta sürünüyoruz. Su makbuzumuz böyle olduktan sonra niye ekiyoruz, dikiyoruz? Bu halk, biz ekmezsek dikmezsek ne yiyecek? Çiftçimiz olmazsa halkımız ne yiyecek, ne içecek?” diye isyan etti.
Ömer Fethi Gürer, Altunhisar ilçesinin Yakacık bölgesinde patates üreticileriyle bir araya geldi ve patates üreticilerinin yaşadığı zorlukları yerinde inceledi. Gürer, üreticilerin durumu hakkında, “Bu yıl da patateste çiftçinin yüzü gülmedi. Yazlık patatesten de para kazanamadılar. Kışlık patates konusunda ise üretici çok kaygılı. Bugünden Toprak Mahsulleri Ofisi planlama yapmalı” dedi.
“Hasadımız yerde, gübremizin ücretini ödemiyor, ilacımızı ödemiyor”
CHP’li vekil Ömer Fethi Gürer’e dert yanan patates üreticisi bir çiftçi kadın bulundukları durumu, “Vallahi kardeşim, hasadımız yerde, gübremizin ücretini ödemiyor, ilacımızı ödemiyor. Biz buralarda sıcakta sürünüyoruz. Su makbuzumuz böyle olduktan sonra niye ekiyoruz, dikiyoruz? Bu halk, biz ekmezsek dikmezsek ne yiyecek? Çiftçimiz olmazsa halkımız ne yiyecek, ne içecek? Böyle ezik bir halde durursa biz bitiğiz, gerçekten bitiğiz” diyere,k tarımsal üretimin sürdürülebilirliği konusundaki kaygılarını dile getirdi.
“Tarlada patates rezil oluyor”
Gürer, raflardaki patates fiyatlarının düşmediğine, ancak tarladaki ürünün değer bulamadığına dikkati çekerek, ”Rafta patatesin fiyatı çok düşmüyor ama tarlada patates rezil oluyor. Üretici, ‘Bizim bu ürünümüz değer bulmazsa seneye niye ekelim?’ Mecburiyet karşısında ektik’ diyorlar” dedi ve çiftçilerin zorunluluklar içinde üretim yapmaya çalıştığını ifade etti. Kadın çiftçi ise bu durumu destekleyerek, “ 2 TL’ye patates verirsen işçiyi bile karşılamıyor. Sadece kaldırdığımız hasat bir işçiyi karşılamıyor” dedi.
“Su parasını 350.000 TL’ye ödüyorum”
Patates üreticisi Cumali Durak, ürünün değer bulmaması yanında artan giderlerden ve özellikle son elektrik zammı ile tarımsal sulama için kullanılan elektrik fiyatlarının yüksekliğinden şikayet etti. Durak, şöyle konuştu:
“Bu tarımsal sulamaya verilen elektriğin neden normal sanayi elektriği gibi verildiğini anlamıyorum. Normalde düşük olması lazım. Sulama kooperatiflerine baş gelemiyoruz. Geçen ay yüzde 38 zam yaptılar, suyun saatine 100 TL eklediler. Patates bu yıl tarlada kaldı. Ürünü maliyetin altında veriyoruz. Seçtiriyoruz, yarısı tarlada çöp oluyor. 2-3 lira patatesi satamadık. Bize sahip çıkan yok. Sıkıntı çok büyük. Yazlık patates hiç bu duruma düşmemişti. Girdi fiyatları belimizi büküyor. Bizim ürettiğimiz ürün değeri düşüyor. Hayvansal ürünlerde de sorun var. Et, süt gibi ürünlerde çiftçinin ürettiği geri çekiliyor. Bu enflasyon çiftçinin sırtından mı düşecek Enflasyonu biz mi yarattıkta bizim üzerimizden enflasyon düşürülmek isteniyor. Borcumuz var. Borcumuzu ödeyemez duruma geldik.”
“Patatesin fiyatı geçen yıla göre 10 kat düştü”
Patates üreticisi ziraat mühendisi Rasim Yılmaz da şunları söyledi:
“Yazlık patates üretimi perişan oldu. Kışlık ekimde başlayacak kaygılıyız. Üretici patateslerine 2-3 TL arasında bir fiyat bulamadılar. Bu yaz plansızlık yüzünden, üretici olarak gübremizi boşa harcadık. Dolarlarımızı, paralarımızı boşa harcadık. 2021’den bu yana gübre ve ilaç fiyatları tam 10 kat arttı. Ancak, patatesin fiyatı geçen yıla göre 10 kat düştü. Geçen yıl 18 TL olan patates, şimdi 2 TL’ye satılıyor. Durum bu kadar vahim.”
Gürer’den iktidara: “Süreci doğru yönetemiyorsunuz”
Gübre, tohum ve mazot fiyatlarındaki artışa rağmen iktidarın bu durumu izlemekle yetindiğini belirten Gürer, şöyle konuştu:
”Bakana da Sayın Cumhurbaşkanı’na da sesleniyorum; gübre fiyatı artıyor, seyrediyorsunuz, tohum fiyatı artıyor, seyrediyorsunuz, mazot fiyatı artıyor, seyrediyorsunuz. Çiftçinin geliri düşüyor, seyrediyorsunuz. Gıdada önümüzdeki süreçte krizin derinleşmesine yol açacak süreci doğru yönetmiyorsunuz. Yetkililere sesleniyoruz, Niğde’de patates tarlada kaldı. Bir an önce önlem alın, kışlık patatese aynı duruma düşürmeyin, çiftçiye sahip çıkın.”
“Kanunda ekim yapana destek verilir hale gelmesi gerekiyor”
Sulama suyunun bölgede büyük bir sorun olduğunu ve su bulunamayan yerlerde ürünlerin tarlada kaldığına işaret eden Gürer, “Sulama suyu tüm bölgede sorun, bazı yerlerde su bulunamıyor. Bazı bölgelerde ise su bulunsa bile fiyatlar çok yüksek” ifadeleriyle çiftçilerin karşılaştığı zorluklara dikkati çekti.
Çiftçi Osman Başer, “Şimdi diyorlar ki çiftçiye destek veriyoruz. Ama tarla kira, desteği tarla sahibi alıyor, çiftçi değil. Bu yetkililerin Ziraat Odası veya İlçe Tarım Müdürlüğü’nün bu konularla ilgilenmesini istiyoruz. Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) ile ilgili yasal düzenlemelerin değiştirilmesi gerekir. Kanunda ekim yapana destek verilir hale gelmesi gerekiyor. Tarla sahibi İstanbul’da oturup destek alıyor, ama burada üretici çiftçi bu destekten yararlanamıyor. Kim tarlaya ekim yapıyorsa desteği o almalıdır. Bu konuyu sık dile getirmemize rağmen iktidar çoğunluğu gerekli düzenlemeyi sağlamıyor” diye konuştu.
