Yozgat’ın Sorgun ilçesinde yaşayan ve yaklaşık 50 yıldır kalaycılık yapan 64 yaşındaki Mustafa Doğan, bunaltıcı sıcakta bakır kalaylayarak zorlu mesaisini devam ettiriyor. Yozgat il genelinde tek kalan ve çırak bulmakta güçlük çektiğini belirten Doğan, “Kalay işi, tamirat işi olur, kırığı çıkığı yaparız. Nereye kadar gidersek devam ediyoruz şimdilik. Çırak yetişmiyor. Okuyorlar, okuldan sonra da belki gelseler öğretirim ama gelen yok, yalnızım. Çırak bulmak için devam ediyoruz” dedi.
Kalay ustası Doğan: “İş çok, adam yok, çırak yetişmiyor”
Kalaycılık mesleğinin son temsilcileri yetişecek eleman bulamamaktan yakındı. Yozgat’ta bu alanda tek kalan Mustafa Doğan, Sorgun ilçesindeki küçük iş yerinde 13 yaşında başladığı mesleğini ateş başında sürdürmeye çalışıyor. Kalaycı Doğan, mesleğin fiziksel olarak zorlayıcı bir ortamda yapıldığından dolayı gençler tarafından tercih edilmediğini anlattı.
Yozgat’ta tek kalan Mustafa Doğan’a eşyalarını kalay yaptırıp, teslim alan Vedat Emre, “Bakır sağlık yönünden daha iyi, biraz solduğu zaman yeniden kalay yaptırıyoruz. Mustafa abim de bu işin piri zaten” dedi.
“Çırak bulmak için devam ediyoruz”
Doğan, yanında yetiştirebileceği bir çırak bulamadığını belirterek, şöyle konuştu:
”1974 senesinden beri yapıyorum. 64 yaşındayım, 13 yaşında başladım. 13 yaşından beri de yapıyorum, bir ara verdim, geri devam ediyor. İş çok adam yok, yalnızım, çırak da yok. Bir arkadaş var gelmiyor, o da bıraktı. Biraz da zor iş, toz duman oluyor, ondan biraz da zor. Bizim bu mesleğin kötü yanı o. Yozgat da vardı o da bıraktı. Çekerek ilçesinde vardı, orası da kapattı, şu anda tek ben varım. Parça başı 50 lira, 40 lira, 150- 200 lira olan var. Büyük kazanlar bin lira. Normal leğenler olur salça kaynatmak için onlar 300-400 lira, parçasına göre. Eskiye göre çok güzel de nesil yok, çırak olmadığından. Çok uzaklardan geliyorlar kalay için.
Eskiye göre çok güzel. Bizim zaman geçti, ölmezsek bir iki sene daha gider miyiz artık onu bilmiyoruz. Kalay işi, tamirat işi olur, kırığı çıkığı yaparız. Nereye kadar gidersek devam ediyoruz şimdilik. Çırak yetişmiyor. Okuyorlar, okuldan sonra da belki gelseler öğretirim. Beş, altı ay gibi bir zaman da öğretirim ama gelen yok, yalnızım. Çırak bulmak için devam ediyoruz.”
Kalaycı Doğan, kullandığı malzemelerin de çok pahalı olduğuna vurgulayarak, ”Kalay bin 500 lira kilosu, 500 lira pamuğun kilosu, nişadır 250 bin lira” ifadelerini kullandı.
Seyyar kalaycılar köyleri geziyor
Yozgat’ta özellikle Bursa’dan gelen gezginci kalaycılar da köylerdeki bakır mutfak eşyalarını kalaylıyor. Şehirleri, kasabaları, köyleri dolaşıp, sokak aralarına, köy meydanlarına kurdukları ocaklarda mesleklerini icra etmeye çalışan seyyar kalaycılardan birisi de bu yıl Bursa’dan eşi ile birlikte gelen Kalaycı Hüseyin Usta. Yozgat’a 30 yıl sonra yeniden geldiğini belirten Hüseyin Usta, hem eski tanıdıkları ile hasret giderip, yeni insanlarla tanışırken, hem de kalay bakır eşyaların tamirini ve kalayını yaparak, geçimini temin ediyor.
