Rusya Devlet Başkanlığı Sözcüsü Dmitriy Peskov, NATO Zirvesi sonuç bildirgesine ilişkin, “NATO Zirvesi’nde imzalanan belgelere bakılırsa, barışın destekçisi değiller. Kuzey Atlantik İttifakı bir çatışma aracıdır, güvenlik sağlama aracı değil” dedi.
Kremlin Sözcüsü Peskov: “NATO Zirvesi’nde imzalanan belgelere bakılırsa, barışın destekçisi değiller”
Rusya’nın sert ifadelerle kınandığı ve Ukrayna’ya yeni desteklerin açıklandığı NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nin sonuç bildirgesine Kremlin’den tepki geldi. Rusya Devlet Başkanlığı Sözcüsü Dmitriy Peskov, “ABD’deki son NATO zirvesinde imzalanan belgelerin Batı’nın diyalogdan yana olmadığını ve ittifakın kendisinin bir çatışma aracı olduğunu gösterdiğini” söyledi.
Rus haber ajansı TASS’ın bildirdiğine göre Peskov, sonuç bildirgesine ilişkin, “Avrupa’daki ve ABD’deki muhaliflerimizin diyalogdan yana olmadıklarını görüyoruz. NATO Zirvesi’nde imzalanan belgelere bakılırsa, barışın destekçisi değiller. Kuzey Atlantik İttifakı bir çatışma aracıdır, güvenlik sağlama aracı değil” dedi.
NATO Zirvesi’nden Rusya’ya sert mesajlar
ABD’nin başkenti Washington’da düzenlenen NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’ne ilişkin NATO Sonuç Bildirgesi açıklandı. Rusya’ya ağır eleştirilen yöneltilen bildirgede, Rusya’nın Ukrayna’ya yaptığı saldırgan savaşın tek sorumlusu olduğu belirtilerek, “Rusya, derhal bu savaşı durdurmalı ve BM Genel Kurulu kararları çerçevesinde Ukrayna’dan tüm kuvvetlerini tamamen ve koşulsuz olarak geri çekmelidir” denildi.
Çin’e Rusya’ya Ukrayna ile savaşında desteğini çekmesi çağrısında bulunulan bildirgede, Ukrayna’ya gelecek yıl içinde en az 40 milyar avro temel finansman sağlanacağı belirtildi. Rusya’yı destekleyen Kuzey Kore ile İran’ın da kınandığı bildirgede, NATO Zirvesi’nin 2026’da Türkiye’de yapılacağı kaydedildi.
Ukrayna işgali sonrası NATO
2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı istila etmesinin ardından, Finlandiya ve İsveç’teki kamuoyu, NATO üyeliğini ilk kez karşı çıkanlardan daha fazla desteklemekle birlikte, keskin bir şekilde NATO’ya katılma lehinde değişti. 30 Mart 2022’de yapılan bir anket, Finlerin yaklaşık % 61’inin NATO üyeliğinden yana olduğunu, % 16’sının karşı ve % 23’ünün kararsız olduğunu ortaya koydu. 1 Nisan’da yapılan bir anket, İsveçlilerin yaklaşık % 51’inin NATO üyeliğinden yana olduğunu, % 27’sinin ise aleyhte olduğunu ortaya koydu. Finlandiya Parlamentosu o yıl NATO üyeliği konusunu tartışmaya karar verdi. Analistler, Finlandiya ve İsveç’in, 1995’te AB’ye katılma kararlarını nasıl koordine ettiklerine benzer şekilde, NATO üyeliği konusundaki kararlarını koordine etmelerini bekliyorlardı, ancak Finlandiya’nın biraz daha erken katılması bekleniyor.
Nisan ayının ortalarında, Finlandiya ve İsveç hükûmetleri NATO üyeliğini araştırmaya başladılar ve hükûmetleri bu konuda güvenlik raporları hazırladı. Analistler, hem Finlandiya’nın hem de İsveç’in NATO’ya katılmasının muhtemel olduğuna ve her iki ülkenin de üyelik başvurularını Haziran ayı gibi erken bir tarihte sunacağını belirttiler.
Finlandiya ve İsveç, başvuruları onaylanırsa, muhtemelen birkaç ay kadar kısa bir süre alabilecek olan NATO üyeliğini hızlandıracaklardır. Nisan ayı sonlarında, bir Fin haber kuruluşu, Finlandiya ve İsveç’in Mayıs ayında NATO üyeliğine başvurmayı kabul ettiğini, ancak her iki hükûmetin de henüz nihai bir karara varmadığını bildirdi. İki İskandinav ülkesinin eklenmesi NATO’nun Kuzey Kutbu, Kuzey ve Baltık bölgelerindeki yeteneklerini önemli ölçüde genişletecektir. Finlandiya ve İsveç’in potansiyel üyeliği, Baltık devletlerinin eklendiği 2004 yılından bu yana en önemli NATO genişlemesi olarak görülüyor.
15 Mayıs 2022’de Finlandiya hükûmeti, parlamento onayına tabi olarak NATO üyeliğine başvuracağını duyurdu. 17 Mayıs’ta Finlandiya parlamentosu 188-8 lehte oy kullandı. Ancak Türkiye, iki ülkeyi Türkiye’nin terör örgütü olarak belirlediği PKK ve YPG ile bağlantılı olmakla suçlayarak Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılmasına karşı çıktı.
Türkiye, Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılmasına karşı olduğunu dile getirerek, terör örgütü PKK ve YPG’ye destek sağlamakla suçladı. 28 Haziran’da Madrid’de düzenlenen bir NATO zirvesinde Türkiye, Finlandiya ve İsveç’in üyelik hedeflerini desteklemeyi kabul etti. 5 Temmuz’da 30 NATO büyükelçisi, İsveç ve Finlandiya’nın katılım protokollerini imzaladılar ve 28 Haziran’daki NATO zirvesinin kararlarını resmen onayladılar. Bu, çeşitli hükûmetler tarafından onaylanmalıdır; Macaristan ve Türkiye dışındaki tüm ülkeler 2022’de onaylamıştı. 30 Mart 2023’te Türkiye parlamentosu Finlandiya’nın üyelik teklifini onaylayarak Finlandiya’nın katılımının önündeki son engeli de kaldırdı ve Finlandiya, 4 Nisan 2023’te resmen NATO’ya katıldı. Ocak 2024’te ise Türkiye, İsveç’in NATO üyeliğine onay verdi ve İsveç, 7 Mart 2024 tarihinde NATO’ya katıldı.
NATO üyesi olmayan geri kalan Avrupa Ekonomik Alanı veya Schengen Bölgesi ülkeleri İrlanda, Avusturya ve İsviçre’dir (birkaç diğer Avrupa ada ülkesi ve mikro devlete ek olarak).
