CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman, Köy İşleri Komisyon Üyesi Ömer Fethi Gürer, ekmek fiyatlarında artışın iktidarın uyguladığı yanlış tarım politikası, ithalatçı anlayış ve artan girdi fiyatlarının etkisi olduğunu söyledi.
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “2018 yılında 1 lira 25 kuruş olan ekmeğin 7 yılda 12,50 TL’ye çıktığını, pide fiyatının da 2018 yılında 2 lira iken 2025 yılında 20 liraya yükseldiğini, Cumhurbaşkanlığı sistemine geçişten bugüne gıda ürünlerinde artan fiyatlarla ekmeğe dahi erişimde sorunlar oluştuğunu” belirtti.
Vatandaş ekmeğini kısıyor
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Ekmek fiyatının artışının sorumlusu yanlış, öngörüsüz ve plansız tarım politikalarıdır. Fiyat artışının sorumlusu siyasi iktidardır” dedi.
CHP Milletvekili Gürer, “Fakir fukaranın, garip gurebanın bir ekmeği vardı; onu dahi vatandaş fiyat artışlarıyla kısmak zorunda kaldı. Artan fiyatlarla ilgili doğal olarak fırıncıları da suçlayan ya da yargılayanlar var ama işin özü siyasi iktidar sorumluluğundadır. Çünkü fırıncılarla konuştuğunuz zaman, ‘Un fiyatı arttı; tuz, maya, yumurta, susam, kira, işçilik, nakliye, doğalgaz, odun, elektrik, akaryakıt arttı. Ne yapayım, nasıl bu işi sürdüreyim?’ diye soruyor. Un fiyatında artışı görmeyip ekmek fiyatı konuşularak fırıncı suçlanacağına, fırıncı maliyetine baksınlar. Fırınlar kapanıyor; kayıt dışı fırınlar, rekabette vergisini veren ve kurallara uyan fırınların faaliyetini zora sokuyor.AVM fırınları da ekmeği farklı tanımlarla istediği fiyatlara çıkarıp satıyor. Ekmek fırınları, haksız rekabet nedeniyle kapılarını zor açar hale geldi” diye konuştu.
İthalat yerli üretimi vuruyor
CHP’li vekil Gürer, “Fırıncı esnafı, ekmek fiyatını artıran gibi göstermek yerine, gerçek sorumlu siyasi iktidarın girdi maliyetlerindeki artışın baş sorumlusu olduğu görülmelidir. AKP iktidarı, bu konuda almadığı önlemlerin hesabını vermelidir” dedi.
Ömer Fethi Gürer, “Toprak Mahsulleri Ofisi, ülkenin çiftçisinin kara gün dostuyken ithalatçı oldu ve her yıl ortalama 10 milyon ton buğday ithal ediyor. CHP Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman, Köy İşleri Komisyon Üyesi Ömer Fethi Gürer, yoğunlukla Rusya ve Ukrayna’dan buğday ithal ediyoruz. Bunun bir kısmını DIR kapsamında un ve makarna olarak ihraç ediyoruz. Burada iktidar, sanayiciyi destekliyor. Farklı dönemlerde uygun fiyatla buğday vererek yurt dışında ihracatta önde olmalarını sağlıyor. Bu ihracattan ülkemiz çiftçisi fayda görmüyor. Rus ve Ukraynalı çiftçi ürettiği buğdaydan sanayicimiz kazanıyor. Çiftçimize bir destek sağlanmıyor. Ülkemizde bu buğday yetişebilir ama çiftçimize yeterli destek sağlanmıyor. İthal buğdayda yaklaşık 3 milyon tona yakın da yurt içi piyasalarına veriliyor” dedi.
Yerli üretici korunmalı
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Türkiye’de yerli buğday üretimi sorunlu. Geçen yıl buğdayda 1 milyon 200 bin ton, TÜİK verilerine göre, üretimde düşüş oldu. AKP iktidarları döneminde buğday ekim alanları da daraldı. Son yıllarda Türkiye, 20-22 milyon ton aralığında buğday üretse de bu Türkiye için yeterli değil. Yeterlilik, Bakanlığın verilerine göre yüzde 96 civarında. Tarım ve Orman Bakanlığı, kamuoyuna verdiği ‘İddialar ve Gerçekler’ kitapçığında, ‘Türkiye birçok üründe kendi kendine yeterli’ diyor. Diyor da buğday için, ‘Yüzde 181 yeterliliğimiz var’ diyor ama yanına bir parantez koymuş, ‘durum’ yazmış. Bunu okuyan, durum böyle sanacak. Oysa durum dediği, sert buğdayın tanımıdır. Durum buğdayı olarak adlandırılır. Onu yazıp gerçeği çarpıtıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ürün yeterliliği ile ilgili sayfasına bakın, orada da ‘Buğdayda kendi kendine yeterlilik yüzde 96’ bilgisi yer alıyor. Kamuoyuna ‘İddialar ve Gerçekler’ diye dağıtılan broşür, dahi çarpıtılmış bilgi ile gerçekleri saptırıyor. Sorun da bu noktada başlıyor. Veri doğru olmazsa sorun da çözüm bulmuyor.
Türkiye’de şu anda ekmek fiyatlarının artışının temel nedeni, bu işin doğru yönetilmemesi. Çiftçiye geçen yıl, bir önceki yıla göre, buğdayda yüzde 12’lik bir artış verildi. Çiftçi tüccara mahkûm edildi. Tarlada kilosu 8 liradan tüccar ürün aldı. Üretici kazanamadı. Borçlu çiftçi ürününü tarlada satmak zorunda kaldı. Bir kilo buğdaydan 800 gram un elde ediliyor. Buğday, küçük çiftçiden tarlada alınıp tüccar stoklayınca hasat bittikten sonra buğday fiyatı artıyor. Dünya piyasalarında da başta kuraklık nedeni ile fiyatlar artış gösteriyor. Ülkemizde stoktaki tüccar, buğday fiyatına artış olarak yansıtıyor. Tüccardan buğday sanayiciye geçince orada da una dönüşme süreci başlıyor ve un fiyatları artıyor. 2018 yılında 98 lira olan un, 2025 yılında 700 TL’yi aştı.
Çiftçi kazanamadığı yerde tüketici de ekmek, 12,5 liraya çıktı. Farklı illerde gramaj değişiyor, 20 liraya doğru gidiyor. Pideye 20 liradan başlıyor. Susam, yumurta eklenip fiyat artıyor. Ekmeğin kilosu 60, pidenin kilosu 100 liraya dayandı. Vatandaş halk ekmek kuyruğunda. Bir orası kaldı ihtiyaç kadar ekmek alınabilen. Buğday üreteni desteklemeyip vatandaşın uygun fiyatla ekmek almasını sağlamayan, iktidarın yanlış uygulamalarıdır” dedi.
Çiftçiye ve fırıncıya destekle fiyat düşebilir
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Ekmeğin fiyatının düşmesi, çiftçinin desteklenmesi ve fırıncıya uygun fiyatla un verilmesi ile olasıdır. Girdi fiyatlarının artışı, tüm gıda ürünlerine yansıyor. Aracılar karlarını düşürmüyor. Tarımda üretim öncesinden başlayarak mutlak surette tohumda ve gübrede sübvansiyon sağlanmalıdır. Çiftçi alım fiyatları, girdi maliyeti ve enflasyon dikkate alınarak fiyat belirlenmelidir. Üretimin artışını sağlayacak fiyat politikası oluşturulmalıdır. Toprak Mahsulleri Ofisi, belli dönemler için ortaya çıkan sorunları yok etmek amacıyla fırıncılar için buğday fiyatında sübvansiyon sağlamalıdır” dedi.
